nawozy dozwolone w rolnictwie ekologicznym

Optymalny termin siewu cebuli: 5-20 IV. W gospodarstwach ekologicznych cebulę uprawia się w systemie pasowo-rzędowym, tzn. 3 lub 4 rzędy w pasie o szerokości 135 cm, tak aby była możliwość mechanicznego zwalczania chwastów, bez obawy uszkodzenia roślin cebuli. Nasiona cebuli wysiewa się na głębokość 2-2,5 cm, a po wschodach zmian w rolnictwie. W Polsce w porównaniu z innymi państwami UE zarejestrowa-nych jest relatywnie mało gospodarstw ekologicznych. W latach 2014–2020 liczba polskich gospodarstw ekologicznych zmniejszyła się o ponad 30% (z 26,6 tys. do 18,6 tys.), w tym samym czasie powierzchnia ekologicznych użytków rolnych skur-czyła się o 24%. EM Multi Grower zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 oraz Rozporządzeniem Komicji (UE) 2021/1165 w sprawie produkcji ekologicznej, może być stosowany w rolnictwie ekologicznym. Produkt jest umieszczony w wykazie naturalnych środków, które można stosować w rolnictwie ekologicznym, pod numerem SE/72/2022. Ustawa z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej Data wejścia w życie: 2022-07-07 . nawozy ; owoce i warzywa ; ochrona Do rolnictwa ekologicznego mogą zostać zakwalifikowane nawozy oraz środki poprawiające właściwości gleby zawierające w swoim składzie wyłącznie substancje zawarte w Załączniku II , do Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/1165 z dnia 15 lipca 2021 r. zezwalającego na stosowanie niektórych produktów i substancji w Polnische Frauen In Deutschland Suchen Mann. Rolnictwo ekologiczne jest najkorzystniejsze dla gleb Produkuje zdrowe jedzenie, ale też podtrzymuje zdrowie gleb i okolicznych środowisk. Ekologiczni rolnicy stosują nawozy biologiczne oraz praktyki takie jak uprawa osłonowa i płodozmian, aby poprawić jakość gleby i stworzyć bogatą glebową materię organiczną. Zwiększając ilość materii organicznej w glebie, rolnicy ekologiczni zwiększają jej zdolność do wchłaniania wody, redukując wpływ możliwej suszy i powodzi. Pomaga to również w absorpcji i przechowywaniu węgla. Bogate składniki odżywcze wspomagają wzrost, odporność i zdrowie roślin uprawnych. Nawożenie w gospodarstwie ekologicznym odbywa się tylko poprzez organiczne systemy produkcyjne, czyli bez syntetycznych pestycydów i sztucznych nawozów. Ważne jest też szczegółowe śledzenie produktów od pola do punktu sprzedaży i tworzenie specjalnych stref buforowych, przeciw przypadkowym zanieczyszczeniom syntetycznymi chemikaliami z konwencjonalnych pól sąsiadów. Nawozy organiczne – rodzaje Są to nawozy w postaci materii organicznej lub robione z mieszanin substancji organicznych – zwierzęcych (odchody zwierzęce – obornik, gnojówka, guano), ludzkich (odchody ludzkie – gnojówka) i roślinnych (kompost, nawozy zielone, resztki pożniwne i plony uboczne jak słoma, liście buraczane itp.). Naturalne nawozy organiczne obejmują również odpady zwierzęce z przetwórstwa mięsnego, torf i biohumus oraz oczyszczone osady ściekowe (jeśli nadają się ekologicznie). Dla porównania, większość nawozów stosowanych w rolnictwie nieekologicznym czyli konwencjonalnym jest wytwarzana z minerałów (np. z fosforytu i wapna) lub produkowana przemysłowo (np. amoniak). Nawożenie w gospodarstwie ekologicznym – wytyczne dotyczące nawożenia organicznego Żyzność gleb jest funkcją ich właściwości biologicznych, fizycznych i chemicznych. Program uprawy ekologicznej powinien więc uwzględniać wszystkie te powiązane ze sobą czynniki, aby zoptymalizować i utrzymać produkcję roślinną na opłacalnym poziomie. Kontrolnie trzeba też przeprowadzać monitoring zawartości materii organicznej w glebie. Takie testy glebowe dają oszacowanie fizycznej i biologicznej jakości gleby, poziom chemicznych składników pokarmowych dostępnych dla roślin, a także określenie ilości i rodzaju zmian zachodzących w glebach. Na tej podstawie szacuje się jakość niezbędnego nawożenia w gospodarstwie ekologicznym. Nawożenie w gospodarstwie ekologicznym – krótka charakterystyka: • obornik – najpopularniejszy nawóz organiczny. Jego wartość zależy od gatunku wytwarzających go zwierząt, systemu ich utrzymania (np. rodzaj ściółki), żywienia i sposobu przechowywania, co powoduje straty węgla (C) i azotu (N). Zapobiega temu składowanie obornika w niskich, mocno ubitych długich pryzmach z ograniczonym dopływem tlenu i wysoką wilgotnością. Azot zatrzymuje też stosowanie substancji pomocniczych wiążących ten pierwiastek (np. drobno zmielone mączki skalne, dające też mikroelementy) • gnojówka – drugi w popularności naturalny nawóz ekologiczny, bogaty w łatwo rozpuszczalny azot (N) i potas (K). Przed użyciem gnojówka musi jednak „przeleżakować”, a potem zostać rozcieńczona i podlewana tylko w niewielkich dawkach (10–20 m3/ha). Aby nie ulatniał się amoniak z gnojówki, należy pokryć jej powierzchnię warstwą organiczną bogatą w węgiel (np. sieczka lub mączka słomiana) zmieszaną z mączką skalną • mocz – pochodne mocznika i sam mocznik zwierzęcy. Nawóz szkodliwy w nadmiarze. W rolnictwie ekologicznym szkodliwy jest jednak mocznik wytwarzany syntetycznie (kwas moczowy) • kompost – najlepsza forma organiczno-ekologicznego nawożenia gleb, bo najskuteczniej przywraca i utrzymuje ich równowagę biologiczną, zawiera bogactwo substancji organicznych, enzymów, minerałów i witamin. Jedyny nawóz, jaki można stosować bez obawy przedawkowania i w dowolnym terminie. Kompost wyrabia się z obornika z resztkami roślinnymi (np. łęty ziemniaków, resztki warzyw, chwasty bez nasion, przegniłe siano, zbędna słoma, wykaszane trawy, zwierzęce niedojady, odpadki kuchenne, trociny itp.) • nawozy zielone – wsiewki poplonowe lub międzyplony do przeorania, bardzo ważne w płodozmianie i w gospodarstwach, w których sam tylko obornik nie jest w stanie pokryć potrzeb nawozowych: np.: koniczyny, lucerna, łubin, seradela, rzepak i rzepik, żyto ozime, gryka, facelia, gorczyca, rzodkiew oleista, trawy itp. • oczyszczony osad ściekowy – tzw. biosolidy, rzadko dostępna forma nawożenia, z powodu postępującego zanieczyszczenia środowiska (przemysłowe, z gospodarstw ludzkich, resztki leków, hormonów, metali ciężkich i innych czynników). Bibliografia: 1. Guidelines for Organic Fertilization, 2. Nawożenie w gospodarstwach ekologicznych, PODR Szepietowo – Ekologia i Środowisko, ( r.) 3. Organic FAQs – Frequently Asked Questions, Organic Farming – Research Foundation, ( r.) 4. Organic fertilizer, ( r.) Redakcja Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj 1. Kto kupi moje produkty, jeśli zdecyduję się na przestawienie gospodarstwa na ekologiczne? Bycie "ekologicznym" nie gwarantuje automatycznie rynku zbytu. Rolnik musi go znaleźć i sprostać jego wymaganiom. W określeniu tych wymagań pomocne może być członkostwo w stowarzyszeniach i związkach producentów ekologicznych, na przykład Ekoland czy Biogleba. Przydatne informacje można również znaleźć w publikacjach i na stronach internetowych wspomnianych wcześniej jednostek certyfikacyjnych i państwowych organów nadzorujących rolnictwo ekologiczne. 2. Jaki jest cel okresu przestawiania? To jedno z wymagań prawa UE. Okres ten daje czas na wprowadzenie ekologicznych technik zarządzania gospodarstwem, odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby oraz na ustanowienie żywotnego, trwałego ekosystemu. Pozwala też zredukować pozostałości toksycznych substancji w glebie po poprzednim systemie produkcji. Okres ten to także czas na gromadzenie informacji o możliwych rynkach zbytu oraz na szkolenia i pogłębianie wiedzy z rolnictwa ekologicznego. 3. Czy istnieje obowiązek laboratoryjnego badania gleby? Nie ma przymusu, lecz takie badanie jest zalecane z praktycznego punktu widzenia. Poznanie właściwoś-ci gleby pozwala na sprawdzenie jej wymagań, dobranie właściwych nawozów ekologicznych oraz prawidłowe skonstruowanie płodozmianu. W przypadku dużego ubytku, któregoś ze składników odżywczych, wyniki laboratoryjnego badania mogą być podstawą do wnios-ku do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie nawozów spoza listy dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym (tab. 1). Tabela 1. Wykaz nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym 4. Jaka pora roku jest najlepsza na rozpoczęcie przestawiania gospodarstwa? W przypadku jednorocznych upraw ogrodniczych radzi się tak zaplanować przestawianie gospodarstwa, aby uzyskało ono status ekologicznego przed okresem zasiewów czy sadzenia roślin. Dlatego uważa się, że przestawianie powinno rozpocząć się wczesną wiosną. W przypadku plantacji wieloletnich, na przykład sadowniczych, uznaje się, że najlepiej rozpocząć przestawianie gospodarstwa przed zbiorami. Pozwala to na uzyskanie pierwszych ekologicznych plonów zaraz po końcu okresu przestawiania i zapewnia najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a sprzedażą pierwszych produktów ekologicznych. 5. Czy można prowadzić produkcję metodami ekologicznymi i konwencjonalnymi w jednym gospodarstwie? Tak, jeżeli: w części ekologicznej uprawiane będą odmiany dające się łatwo odróżnić od tych uprawianych w części konwencjonalnej (w produkcji zwierzęcej – rasy lub gatunki). Producent powinien móc w sposób niezaprzeczalny wskazać, który produkt pochodzi z produkcji ekologicznej, a który z konwencjonalnej. Produkty ekologiczne muszą być przechowywane oddzielnie od konwencjonalnych (odrębne pomieszczenia dla tych produktów oraz rozdzielenie pozarolniczych środków produkcji ekologicznej i konwencjonalnej). 48 godzin przed zbiorem każdego produktu producent powiadomi o tym jednostkę certyfikującą. Po zakończeniu zbiorów producent niezwłocznie powiadomi jednostkę certyfikującą o dokładnych ilościach produktów zebranych w części ekologicznej i konwencjonalnej. Jednocześnie powinien podać cechy odróżniające te produkty (takie, jak jakość, barwa, średnia masa) i potwierdzić, że odpowiednio rozdzielił produkty z obu części gospodarstwa. 6. Czy można sprzedawać produkty z okresu przestawiania oznaczając je jako "żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji"? Jednym z celów okresu przestawiania jest odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby. Po 12-miesięcznym okresie przestawiania pierwsze plony mogą być oznaczone jako "żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji". Taka możliwość jest przydatna, zwłaszcza w przypadku przestawiania plantacji roślin wieloletnich. 7. Gdzie należy się zwrócić o dotacje do kosztów kontroli związanej z certyfikacją? Dla rolnictwa ekologicznego będą udzielane dotacje do kosztów kontroli według zasad ustalonych we właściwym rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Dotacje te będą wypłacane przez stacje chemiczno-rolnicze. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od wybranej jednostki certyfikującej. 8. Jakie są możliwości współfinansowania przestawiania gospodarstwa na ekologiczne metody produkcji z funduszy strukturalnych UE? Przestawianie można współfinansować z następujących funduszy strukturalnych UE: Sektorowy Program Operacyjny, Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, 2004–2006 (działanie — "Inwestycje w gospodarstwach rolnych"; — "Ułatwianie startu młodym rolnikom"; — "Szkolenia"; — "Wsparcie doradztwa rolniczego"; — "Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych"; — "Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodu"); Sektorowy Program Operacyjny, Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (działanie – "Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką", – "Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw", poddziałanie — "Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji"; Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (działanie — "Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy"). Nie wszystkie fundusze przewidziane w ramach wyżej wymienionych programów są jednak dostępne dla indywidualnych przedsiębiorców. Część z nich skierowana jest do istniejących lub powstających organizacji producentów prowadzących produkcję metodami ekologicznymi. 9. Gdzie należy zwrócić się o dotacje rolno-środowiskowe? Szczegółowe informacje o wysokości dopłat do produkcji ekologicznej objętej programem rolno-środowiskowym znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów z r. w sprawie szczegółowych warunków oraz trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 174, poz. 1809). W rozporządzeniu tym wymienione są pakiety, do których stosowana jest pomoc finansowa. Jednym z nich jest rolnictwo ekologiczne. W pakiecie "rolnictwo ekologiczne" wyodrębnione są warianty: uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności), trwałe użytki zielone (bez certyfikatu zgodności), trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności), uprawy warzywnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy warzywnicze (z certyfikatem zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności). Szczegółowe informacje zawarte są również w planie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Płatności będzie realizowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnik może uzyskać również dotacje do kosztów kontroli. Zasady ich udzielania podane są w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z r. (Dz. U. nr 72, poz. 655) w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa i wypłacane przez stację chemiczno-rolniczą. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od upoważnionej jednostki certyfikującej. 10. Jakie są ogólne zalecenia dotyczące zabiegów agrotechnicznych? Należą do nich głębokie spulchnianie i płytkie odwracanie gleby, używanie agregatów maszynowych w celu ograniczenia liczby przejazdów oraz stosowanie całorocznej okrywy roślinnej. Zabiegi uprawowe powinny zapobiegać zamulaniu gleby i nie powodować jej ugniatania. Ponadto na zdrowotność roślin korzystny wpływ mają terminowe i właściwie przeprowadzone zabiegi odchwaszczające. 11. Dlaczego należy stosować płodozmian? Rotacja roślin jest kluczowym narzędziem ekologicznej uprawy roślin. Prawidłowo skomponowany płodozmian: zaspokaja potrzeby odżywcze upraw, pozwala na odbudowanie naturalnej żyzności gleby, ogranicza rozprzestrzenianie się chorób, przyczynia się do kontroli zachwaszczenia upraw oraz do skutecznego zwalczania szkodników. Odpowiednio skomponowany płodozmian jest jedynym skutecznym środkiem zwalczania chorób odglebowych, na przykład w uprawach ziemniaków, cebuli czy roślin kapustnych. Płodozmian powinien być tak zaplanowany, aby zapewnić najdłuższy okres przerwy pomiędzy uprawami roślin z tej samej rodziny botanicznej na danym polu. 12. Co oznacza "zrównoważony płodozmian"? Musi on być skonstruowany tak, aby uprawiać: rośliny płytko się korzeniące po tych o głębokim systemie korzeniowym, wysokopienne po niskopiennych, wrażliwe na chwasty po tych powstrzymujących zachwaszczenie oraz rośliny uzupełniające niedobory azotu w glebie po uprawach eksploatujących azot. W płodozmianie: udział roślin bobowatych (dawniej motylkowatych) powinien stanowić 25–33%, rośliny strączkowe oraz bobowate drobnonasienne powinny być uprawiane co najmniej przez jeden rok, należy wykorzystywać poplony ścierniskowe, ozime oraz wsiewki między plonami, zwiększać udział roślin okopowych, przemiennie siać zboża ozime i jare, uprawiać rośliny o długim okresie wschodów i początkowego rozwoju po roślinach zmniejszających występowanie chwastów. Utrzymanie czteroletniej przerwy w uprawie tego samego lub pokrewnych gatunków roślin na danym polu ogranicza występowanie specyficznych chorób i szkodników w takim stopniu, że nie powodują one strat gospodarczych. 13. Jak odbudować i utrzymać żyzność gleby? Żyzność gleby utrzymać można przez prawidłowe nawożenie. Jego celem w rolnictwie ekologicznym jest dostarczenie składników pokarmowych organizmom glebowym i stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju roślin. Aby poprawić żyzność i zwiększyć aktywność biologiczną gleby, należy przede wszystkim użyć w płodozmianie roślin bobowatych oraz głęboko się korzeniących. Podstawowe nawozy organiczne muszą być wytworzone we własnym gospodarstwie lub pochodzić z innego gospodarstwa ekologicznego. Nawozy podstawowe w rolnictwie ekologicznym to: kompost, obornik i pomiot drobiowy; gnojówka, woda gnojowa (od 1 kwietnia do 31 sierpnia) oraz nawozy zielone. Nawozy uzupełniające to: nawozy mineralne — potasowe (kainit, karnalit, sylwin, kalimagnezja, siarczan potasu), wapniowe (dolomit, kreda pojezierna, kreda łąkowa, margiel), mączka bazaltowa, mączka fosforytowa, boraks, gips, popiół drzewny; nawozy organiczne — mączka z kości, krwi, rogów, pierza; mączka rybna; odpadki rzeźne; płynne i stałe odpadki z własnego gospodarstwa; makuchy; kora drewna i trociny; torf; osady z naturalnych zbiorników wodnych — muł, minerały ilaste (perlit, wermikulit); preparaty biodynamiczne zawierające glony morskie (np. Bio-algeen), podłoża z uprawy grzybów (np. Radivit), mikroelementy (np. BioTrissol). Szczegółowy wykaz nawozów dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym znajduje się tabeli 1. 14. Czy istnieją limity używania nawozów naturalnych? Nadmierne ich używanie może przyczynić się do zbytniego zwiększenia asymilacji azotu przez rośliny, a tym samym podatności roślin na choroby oraz szkodniki. Nadmierne użycie obornika może się również przyczynić do zanieczyszczenia gleby. Regulacje UE zalecają nieprzekraczanie 170 kg N/ha ze źródeł ekologicznych i nieekologicznych, co odpowiada około 30 tonom obornika bydlęcego. Zabrania się używania kompostu oraz obornika ze źródeł nieekologicznych. W szczególnych przypadkach można jednak zwrócić się do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie innych środków niż dozwolone. 15. Czy wolno używać herbicydów? Nie, stosowanie herbicydów w gospodarstwie ekologicznym jest zabronione. 16. Jak powinna wyglądać ochrona przed chwastami? Zachwaszczenie ogranicza się poprzez działania zapobiegawcze (właściwy płodozmian, kompostowanie materiałów organicznych, czyszczenie materiału siewnego, dobór odmian roślin uprawnych, uprawa międzyplonów, ściółkowanie) lub bezpośrednio — metodami mechanicznymi lub termicznymi. Do podstawowych zabiegów profilaktycznych ograniczających zachwaszczenie zalicza się: prawidłowo ułożony płodozmian (przemienna uprawa roślin pastewnych oraz drobnonasiennych bobowatych z trawami, okopowymi, zbożami jarymi i ozimymi, uprawa międzyplonów); dobór odmian roślin szybko rosnących i dobrze zacieniających glebę (termin i technika siewu, wysiew optymalnej ilości nasion, uprawa odmian zbóż o długiej słomie); właściwie i terminowo przeprowadzane zespoły uprawek, zwłaszcza pielęgnacyjnych; zbilansowany program nawozowy; kompostowanie materiałów organicznych. 17. Jak wygląda ochrona przed szkodnikami? Poprzez uprawę w zdrowej glebie uzyskuje się zdrowe rośliny, bardziej odporne na atak szkodników. Należy wybierać gatunki i odmiany odporne na szkodniki oraz dbać o zachowanie różnorodności ekosystemu (np. przez utrzymanie zadrzewień międzypolnych czy dzikich poletek, które wspierają rozwój naturalnych wrogów szkodników). W szczególnych warunkach dopuszczalne jest używanie innych metod i środków ochrony roślin. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym znajduje się w tabeli 2. Tabela 2. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym Źródło: Instytut Ochrony Roślin, Poznań 2005 18. Jak kontrolować choroby grzybowe? Do kontroli chorób grzybowych najbardziej przyczynia się prawidłowo skomponowany płodozmian i ujęcie w nim — tam, gdzie to możliwe – gatunków i odmian odpornych na te choroby. Używanie kompostu przyczynia się do urozmaicenia fauny i flory glebowej, która jest skuteczna przy zwalczaniu patogenów. Nie należy również zapomnieć o dobrej praktyce higienicznej (GHP), zwłaszcza o używaniu czystych narzędzi i szybkim usuwaniu porażonych roślin. 19. Jakie są podstawowe wymagania wobec materiału siewnego? Podstawową zasadą jest używanie odmian przystosowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych, odznaczających się dużą odpornością na choroby grzybowe, bakteryjne i szkodniki oraz konkurencyjnych wobec chwastów. Powinny to być odmiany ustalone genetycznie, które ukształtowały się w ciągu wielu lat uprawy w danym gospodarstwie lub regionie. W gospodarstwie ekologicznym zabrania się uprawy roślin modyfikowanych genetycznie (GMO). Materiał siewny powinien być wytwarzany w danym regionie i musi pochodzić z gospodarstwa ekologicznego. Powinien być zaprawiany środkami dopuszczonymi dla rolnictwa ekologicznego (np. preparatami biodynamicznymi, nadmanganianem potasu, wyciągami ze skrzypu, rumianku, czosnku lub chrzanu). Gdy uzyskanie nasion określonej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe, można ją uprawiać tylko po uzyskaniu zgody jednostki certyfikującej (niezbędne jest przedstawienie pisemnego oświadczenia od dostawcy materiału siewnego, stwierdzającego, że uzyskanie danej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe). 20. Czy można przygotować materiał siewny we własnym zakresie? Tak, produkcja materiału siewnego przy zachowaniu zasad upraw ekologicznych jest nawet pożądana. 21. Czy można sprzedawać rośliny doniczkowe jako ekologiczne? Tak, rośliny doniczkowe — ozdobne lub zioła — można sprzedawać jako ekologiczne, jeśli: 75% materiałów użytych do sporządzenia podłoża (świeżej masy produktu finalnego) stanowią produkty ze źródeł ekologicznych; podłoże jest zbilansowane pod względem zawartości substancji odżywczych; materiał siewny pochodzi ze źródeł ekologicznych; 50% zapotrzebowania roślin na substancje odżywcze jest pokryte z podłoża. 22. Jak skomponować płodozmian pod osłonami? Skomponowanie płodozmianu dla szklarni lub tuneli foliowych może być trudne, z powodu ograniczonej liczby uprawianych gatunków. Pomidory, papryka i oberżyny pochodzą z rodziny psiankowatych, a ogórki, melony, dynie czy cukinie z rodziny dyniowatych. Rośliny z tej samej rodziny są szczególnie narażone na podobne choroby i szkodniki. Obecne standardy ekologiczne nie nakładają obowiązku stosowania płodozmianu w uprawach szklarniowych i w tunelach foliowych, z zaznaczeniem, iż potencjalne zagrożenia chorobami i szkodnikami mogą być kontrolowane przy użyciu dozwolonych w uprawach ekologicznych praktyk oraz materiałów. Stosowanie płodozmianu jest jednak rekomendowane (tab. 3). W szklarni lub tunelu foliowym można w jednym roku uprawiać pomidory, w drugim — ogórki, w kolejnym — paprykę, a wreszcie — sałatę. W tunelach foliowych można — w przerwach — uprawiać rośliny na naturalny zielony nawóz. Tabela 3. Przykład płodozmianu dla ekologicznej produkcji warzywniczej w tunelu foliowym 23. Czy można uprawiać ekologiczne rośliny inaczej niż w glebie? Uprawa ekologicznych warzyw i owoców poza glebą jest zabroniona na polach i pod osłonami. Wyjątkiem są rośliny ozdobne i zioła, dla których opracowano odrębne standardy. 24. Czy możliwe jest prowadzenie uprawy monokulturowej w ogrzewanych szklarniach? Tak, jeżeli wszystkie możliwe problemy będą kontrolowane przy zastosowaniu ekologicznych metod produkcji i dopuszczonych materiałów. 25. Jak zaspokoić zwiększone wymagania nawożenia w uprawach pod osłonami? Prawidłowe nawożenie obornikiem i używanie kompostu powinno pomóc rozwiązać problem zwiększonego zapotrzebowania na potas i mikroelementy. Azot powinien być dostarczany wraz z kompostem oraz z roślinami strączkowymi w płodozmianie. Jeśli nadal występują niedobory, można użyć dopuszczonych nawozów. 26. Czy można używać środków chemicznych do czyszczenia szkła, sprzętu oraz ścieżek technicznych pod osłonami? Tak, ale nie powinny one wchodzić w kontakt z glebą. Oznacza to na przykład, że preparaty chemiczne do czyszczenia szkła powinny być stosowane tylko na zewnątrz szklarni. Wnętrze szklarni powinno być czyszczone wodą lub parą wodną. Środki do czyszczenia pozostałych urządzeń powinny być neutralizowane poprzez płukanie wodą. Lista dozwolonych w ogrodnictwie ekologicznym czyszczących środków chemicznych jest w trakcie opracowywania. 27. Czy możliwe jest przestawienie istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej na ekologiczne metody produkcji? Tak, ale musi jednak nastąpić co najmniej 36-miesięczny okres od zastosowania ostatniego nieekologicznego środka produkcji do oznaczenia owoców z tych upraw jako ekologiczne. Najlepszą metodą na uzyskanie sadu zgodnego z wymaganiami wobec upraw metodami ekologicznymi jest zaprojektowanie go od nowa. 28. Jak długo zajmuje przestawienie sadu na produkcję ekologiczną? Jeśli zamierza się przestawić istniejący sad, to dopiero czwarte zbiory od rozpoczęcia okresu przestawiania będzie można oznaczyć jako ekologiczne. Dlatego zaleca się rozpoczęcie przestawiania przed zbiorami, aby po upływie 36 miesięcy nie czekać długo na produkty, które będzie można sprzedać jako ekologiczne. Jeśli planuje się założenie nowej plantacji, można sadzić ekologiczny materiał szkółkarski na certyfikowanym ekologicznym obszarze i wtedy najbliższe zbiory pochodzące z takiej plantacji mogą być sprzedawane jako ekologiczne. Wymagania określają, że certyfikowanie obszaru pod nową plantację wymaga dwuletniego monitorowanego okresu przestawiania, czyli najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a uzyskanymi zbiorami ekologicznymi przy zastosowaniu ekologicznego materiały szkółkarskiego wynosi 3 lata. 29. Czy jest możliwe przestawienie tylko części istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej? Prowadzenie tych samych upraw w sposób ekologiczny i nieekologiczny nazywa się produkcją równoległą. Musi ona odbywać się na wydzielonych częściach ziemi, aby obszary produkcji i składowania były odizolowane od tych, na których prowadzi się produkcję nieekologiczną. Dla upraw wieloletnich prowadzenie upraw równoleg-łych jest możliwe tylko, gdy istnieje co najmniej 5-letni plan przestawiania całej plantacji na ekologiczne metody produkcji, albo sposoby odizolowania części ekologicznej i nieekologicznej zostały zaakceptowane przez jednostkę certyfikującą. 30. Czy przy planowaniu nowej plantacji wymagane jest użycie ekologicznego materiału szkółkarskiego? Tak, ale przy braku danej odmiany możliwe jest użycie materiału ze źródeł nieekologicznych, po zaaprobowaniu przez jednostkę certyfikującą. 31. Jak utrzymać żyzność gleby w sadzie? Żyzność gleby powinna być utrzymywana przez użycie roślin bobowatych w darni oraz kompostu, który poprawia także strukturę gleby i retencję wody. Zaleca się także wykonywanie analizy chemicznej liści pod koniec kwitnienia, aby móc skorygować wykryte nieprawidłowości przed zawiązaniem się owoców. 32. Jak kontrolować choroby grzybowe w sadzie? Do ich kontroli przyczynia się użycie odpornych odmian i gatunków oraz higiena prowadzenia sadu (prawidłowe cięcie, które pozwala na dobrą cyrkulację powietrza oraz usuwanie chorych gałęzi i liści zaraz po opadnięciu — mogą służyć do kompostowania). Jeśli ekologiczne metody kontroli nie pomagają, dozwolone jest użycie środków zawierających sole miedzi (tab. 2). 33. Jak kontrolować szkodniki drzew? Zaleca się urozmaicenie środowiska naturalnego, na przykład przez zaprzestanie zwalczania dzikich roślin, które przyczyniają się do rozwoju owadów, pomagających w zwalczaniu szkodników. Można również rozwinąć populację sikorek poprzez zakładanie siedlisk (zakrzaczenia, budki) i dostarczanie im źródeł wody. 34. Jak przestawić plantację truskawek? Ekologiczne rozłogi truskawek mogą być sadzone po dwuletnim monitorowanym okresie przestawiania obszaru upraw. Wymagane jest użycie rozłogów z upraw ekologicznych. W płodozmianie truskawki mogą być uprawiane po sobie dwa razy, a następnie zaleca się czteroletni okres przerwy. 35. Czy można przechowywać produkty ekologiczne w miejscach, które są również użytkowane do przechowywania produktów nieekologicznych? Tak, można wykorzystywać chłodnie, magazyny czy przechowalnie, ale muszą być one oznaczone jako przeznaczone do przechowywania produktów ekologicznych. Sprzęt stosowany przy przechowywaniu, zarówno produktów ekologicznych, jak i nieekologicznych, musi być dokładnie czyszczony. W pomieszczeniach, w których przechowuje się żywność ekologiczną, zakazane jest używanie środków chemicznych, na przykład grzybobójczych. 36. Jakich opakowań należy używać przy sprzedaży produktów ekologicznych? Można używać tradycyjnych pudełek, siatek oraz papierowych lub polietylenowych torebek. Preferuje się jednak opakowania, które można poddać procesowi recyklingu. Opakowania wielokrotnego użytku mogą być przeznaczone tylko do lokalnej sprzedaży detalicznej. Muszą być wyściełane nowym papierem i wyraźnie oznaczone jako wielokrotnego użytku. Zabrania się używania takich opakowań w obrocie hurtowym produktami ekologicznymi. 37. Jak powinny być oznakowane produkty określane jako "żywność ekologiczna"? Produkty rolnictwa ekologicznego, określane potocznie jako żywność ekologiczna powinny mieć etykietę, na której znajdą się: nazwa i numer upoważnionej jednostki certyfikującej, której podlega producent; napis "Rolnictwo ekologiczne – system kontroli WE"; nazwa i adres producenta oraz — jeśli różny — właściciela lub sprzedawcy produktu, nazwa produktu i znak identyfikacyjny partii towaru. Po spełnieniu warunków zawartych w art. 10. rozporządzenia Rady (EWG) nr 2092/91 producent może zamieścić na produktach ekologicznych symbol (logo wspólnotowe — rysunek) oznaczający, że produkt został wyprodukowany metodami ekologicznymi. Konsultacja mgr inż. Piotr Senkus, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu 1. Kto kupi moje produkty, jeśli zdecyduję się na przestawienie gospodarstwa na ekologiczne? Bycie „ekologicznym” nie gwarantuje automatycznie rynku zbytu. Rolnik musi go znaleźć i sprostać jego wymaganiom. W określeniu tych wymagań pomocne może być członkostwo w stowarzyszeniach i związkach producentów ekologicznych, na przykład Ekoland czy Biogleba. Przydatne informacje można również znaleźć w publikacjach i na stronach internetowych wspomnianych wcześniej jednostek certyfikacyjnych i państwowych organów nadzorujących rolnictwo ekologiczne. 2. Jaki jest cel okresu przestawiania? To jedno z wymagań prawa UE. Okres ten daje czas na wprowadzenie ekologicznych technik zarządzania gospodarstwem, odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby oraz na ustanowienie żywotnego, trwałego ekosystemu. Pozwala też zredukować pozostałości toksycznych substancji w glebie po poprzednim systemie produkcji. Okres ten to także czas na gromadzenie informacji o możliwych rynkach zbytu oraz na szkolenia i pogłębianie wiedzy z rolnictwa ekologicznego. 3. Czy istnieje obowiązek laboratoryjnego badania gleby? Nie ma przymusu, lecz takie badanie jest zalecane z praktycznego punktu widzenia. Poznanie właściwoś-ci gleby pozwala na sprawdzenie jej wymagań, dobranie właściwych nawozów ekologicznych oraz prawidłowe skonstruowanie płodozmianu. W przypadku dużego ubytku, któregoś ze składników odżywczych, wyniki laboratoryjnego badania mogą być podstawą do wnios-ku do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie nawozów spoza listy dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym (tab. 1). Tabela 1. Wykaz nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym 4. Jaka pora roku jest najlepsza na rozpoczęcie przestawiania gospodarstwa? W przypadku jednorocznych upraw ogrodniczych radzi się tak zaplanować przestawianie gospodarstwa, aby uzyskało ono status ekologicznego przed okresem zasiewów czy sadzenia roślin. Dlatego uważa się, że przestawianie powinno rozpocząć się wczesną wiosną. W przypadku plantacji wieloletnich, na przykład sadowniczych, uznaje się, że najlepiej rozpocząć przestawianie gospodarstwa przed zbiorami. Pozwala to na uzyskanie pierwszych ekologicznych plonów zaraz po końcu okresu przestawiania i zapewnia najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a sprzedażą pierwszych produktów ekologicznych. 5. Czy można prowadzić produkcję metodami ekologicznymi i konwencjonalnymi w jednym gospodarstwie? Tak, jeżeli: w części ekologicznej uprawiane będą odmiany dające się łatwo odróżnić od tych uprawianych w części konwencjonalnej (w produkcji zwierzęcej – rasy lub gatunki). Producent powinien móc w sposób niezaprzeczalny wskazać, który produkt pochodzi z produkcji ekologicznej, a który z konwencjonalnej. Produkty ekologiczne muszą być przechowywane oddzielnie od konwencjonalnych (odrębne pomieszczenia dla tych produktów oraz rozdzielenie pozarolniczych środków produkcji ekologicznej i konwencjonalnej). 48 godzin przed zbiorem każdego produktu producent powiadomi o tym jednostkę certyfikującą. Po zakończeniu zbiorów producent niezwłocznie powiadomi jednostkę certyfikującą o dokładnych ilościach produktów zebranych w części ekologicznej i konwencjonalnej. Jednocześnie powinien podać cechy odróżniające te produkty (takie, jak jakość, barwa, średnia masa) i potwierdzić, że odpowiednio rozdzielił produkty z obu części gospodarstwa. 6. Czy można sprzedawać produkty z okresu przestawiania oznaczając je jako „żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji”? Jednym z celów okresu przestawiania jest odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby. Po 12-miesięcznym okresie przestawiania pierwsze plony mogą być oznaczone jako „żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji”. Taka możliwość jest przydatna, zwłaszcza w przypadku przestawiania plantacji roślin wieloletnich. 7. Gdzie należy się zwrócić o dotacje do kosztów kontroli związanej z certyfikacją? Dla rolnictwa ekologicznego będą udzielane dotacje do kosztów kontroli według zasad ustalonych we właściwym rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Dotacje te będą wypłacane przez stacje chemiczno-rolnicze. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od wybranej jednostki certyfikującej. 8. Jakie są możliwości współfinansowania przestawiania gospodarstwa na ekologiczne metody produkcji z funduszy strukturalnych UE? Przestawianie można współfinansować z następujących funduszy strukturalnych UE: Sektorowy Program Operacyjny, Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, 2004–2006 (działanie — „Inwestycje w gospodarstwach rolnych”; — „Ułatwianie startu młodym rolnikom”; — „Szkolenia”; — „Wsparcie doradztwa rolniczego”; — „Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych”; — „Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodu”); Sektorowy Program Operacyjny, Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (działanie – „Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką”, – „Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw”, poddziałanie — „Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji”; Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (działanie — „Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy”). Nie wszystkie fundusze przewidziane w ramach wyżej wymienionych programów są jednak dostępne dla indywidualnych przedsiębiorców. Część z nich skierowana jest do istniejących lub powstających organizacji producentów prowadzących produkcję metodami ekologicznymi. 9. Gdzie należy zwrócić się o dotacje rolno-środowiskowe? Szczegółowe informacje o wysokości dopłat do produkcji ekologicznej objętej programem rolno-środowiskowym znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów z r. w sprawie szczegółowych warunków oraz trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 174, poz. 1809). W rozporządzeniu tym wymienione są pakiety, do których stosowana jest pomoc finansowa. Jednym z nich jest rolnictwo ekologiczne. W pakiecie „rolnictwo ekologiczne” wyodrębnione są warianty: uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności), trwałe użytki zielone (bez certyfikatu zgodności), trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności), uprawy warzywnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy warzywnicze (z certyfikatem zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności). Szczegółowe informacje zawarte są również w planie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Płatności będzie realizowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnik może uzyskać również dotacje do kosztów kontroli. Zasady ich udzielania podane są w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z r. (Dz. U. nr 72, poz. 655) w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa i wypłacane przez stację chemiczno-rolniczą. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od upoważnionej jednostki certyfikującej. 10. Jakie są ogólne zalecenia dotyczące zabiegów agrotechnicznych? Należą do nich głębokie spulchnianie i płytkie odwracanie gleby, używanie agregatów maszynowych w celu ograniczenia liczby przejazdów oraz stosowanie całorocznej okrywy roślinnej. Zabiegi uprawowe powinny zapobiegać zamulaniu gleby i nie powodować jej ugniatania. Ponadto na zdrowotność roślin korzystny wpływ mają terminowe i właściwie przeprowadzone zabiegi odchwaszczające. 11. Dlaczego należy stosować płodozmian? Rotacja roślin jest kluczowym narzędziem ekologicznej uprawy roślin. Prawidłowo skomponowany płodozmian: zaspokaja potrzeby odżywcze upraw, pozwala na odbudowanie naturalnej żyzności gleby, ogranicza rozprzestrzenianie się chorób, przyczynia się do kontroli zachwaszczenia upraw oraz do skutecznego zwalczania szkodników. Odpowiednio skomponowany płodozmian jest jedynym skutecznym środkiem zwalczania chorób odglebowych, na przykład w uprawach ziemniaków, cebuli czy roślin kapustnych. Płodozmian powinien być tak zaplanowany, aby zapewnić najdłuższy okres przerwy pomiędzy uprawami roślin z tej samej rodziny botanicznej na danym polu. 12. Co oznacza „zrównoważony płodozmian”? Musi on być skonstruowany tak, aby uprawiać: rośliny płytko się korzeniące po tych o głębokim systemie korzeniowym, wysokopienne po niskopiennych, wrażliwe na chwasty po tych powstrzymujących zachwaszczenie oraz rośliny uzupełniające niedobory azotu w glebie po uprawach eksploatujących azot. W płodozmianie: udział roślin bobowatych (dawniej motylkowatych) powinien stanowić 25–33%, rośliny strączkowe oraz bobowate drobnonasienne powinny być uprawiane co najmniej przez jeden rok, należy wykorzystywać poplony ścierniskowe, ozime oraz wsiewki między plonami, zwiększać udział roślin okopowych, przemiennie siać zboża ozime i jare, uprawiać rośliny o długim okresie wschodów i początkowego rozwoju po roślinach zmniejszających występowanie chwastów. Utrzymanie czteroletniej przerwy w uprawie tego samego lub pokrewnych gatunków roślin na danym polu ogranicza występowanie specyficznych chorób i szkodników w takim stopniu, że nie powodują one strat gospodarczych. 13. Jak odbudować i utrzymać żyzność gleby? Żyzność gleby utrzymać można przez prawidłowe nawożenie. Jego celem w rolnictwie ekologicznym jest dostarczenie składników pokarmowych organizmom glebowym i stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju roślin. Aby poprawić żyzność i zwiększyć aktywność biologiczną gleby, należy przede wszystkim użyć w płodozmianie roślin bobowatych oraz głęboko się korzeniących. Podstawowe nawozy organiczne muszą być wytworzone we własnym gospodarstwie lub pochodzić z innego gospodarstwa ekologicznego. Nawozy podstawowe w rolnictwie ekologicznym to: kompost, obornik i pomiot drobiowy; gnojówka, woda gnojowa (od 1 kwietnia do 31 sierpnia) oraz nawozy zielone. Nawozy uzupełniające to: nawozy mineralne — potasowe (kainit, karnalit, sylwin, kalimagnezja, siarczan potasu), wapniowe (dolomit, kreda pojezierna, kreda łąkowa, margiel), mączka bazaltowa, mączka fosforytowa, boraks, gips, popiół drzewny; nawozy organiczne — mączka z kości, krwi, rogów, pierza; mączka rybna; odpadki rzeźne; płynne i stałe odpadki z własnego gospodarstwa; makuchy; kora drewna i trociny; torf; osady z naturalnych zbiorników wodnych — muł, minerały ilaste (perlit, wermikulit); preparaty biodynamiczne zawierające glony morskie (np. Bio-algeen), podłoża z uprawy grzybów (np. Radivit), mikroelementy (np. BioTrissol). Szczegółowy wykaz nawozów dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym znajduje się tabeli 1. 14. Czy istnieją limity używania nawozów naturalnych? Nadmierne ich używanie może przyczynić się do zbytniego zwiększenia asymilacji azotu przez rośliny, a tym samym podatności roślin na choroby oraz szkodniki. Nadmierne użycie obornika może się również przyczynić do zanieczyszczenia gleby. Regulacje UE zalecają nieprzekraczanie 170 kg N/ha ze źródeł ekologicznych i nieekologicznych, co odpowiada około 30 tonom obornika bydlęcego. Zabrania się używania kompostu oraz obornika ze źródeł nieekologicznych. W szczególnych przypadkach można jednak zwrócić się do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie innych środków niż dozwolone. 15. Czy wolno używać herbicydów? Nie, stosowanie herbicydów w gospodarstwie ekologicznym jest zabronione. 16. Jak powinna wyglądać ochrona przed chwastami? Zachwaszczenie ogranicza się poprzez działania zapobiegawcze (właściwy płodozmian, kompostowanie materiałów organicznych, czyszczenie materiału siewnego, dobór odmian roślin uprawnych, uprawa międzyplonów, ściółkowanie) lub bezpośrednio — metodami mechanicznymi lub termicznymi. Do podstawowych zabiegów profilaktycznych ograniczających zachwaszczenie zalicza się: prawidłowo ułożony płodozmian (przemienna uprawa roślin pastewnych oraz drobnonasiennych bobowatych z trawami, okopowymi, zbożami jarymi i ozimymi, uprawa międzyplonów); dobór odmian roślin szybko rosnących i dobrze zacieniających glebę (termin i technika siewu, wysiew optymalnej ilości nasion, uprawa odmian zbóż o długiej słomie); właściwie i terminowo przeprowadzane zespoły uprawek, zwłaszcza pielęgnacyjnych; zbilansowany program nawozowy; kompostowanie materiałów organicznych. 17. Jak wygląda ochrona przed szkodnikami? Poprzez uprawę w zdrowej glebie uzyskuje się zdrowe rośliny, bardziej odporne na atak szkodników. Należy wybierać gatunki i odmiany odporne na szkodniki oraz dbać o zachowanie różnorodności ekosystemu (np. przez utrzymanie zadrzewień międzypolnych czy dzikich poletek, które wspierają rozwój naturalnych wrogów szkodników). W szczególnych warunkach dopuszczalne jest używanie innych metod i środków ochrony roślin. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym znajduje się w tabeli 2. Tabela 2. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym Źródło: Instytut Ochrony Roślin, Poznań 2005 18. Jak kontrolować choroby grzybowe? Do kontroli chorób grzybowych najbardziej przyczynia się prawidłowo skomponowany płodozmian i ujęcie w nim — tam, gdzie to możliwe – gatunków i odmian odpornych na te choroby. Używanie kompostu przyczynia się do urozmaicenia fauny i flory glebowej, która jest skuteczna przy zwalczaniu patogenów. Nie należy również zapomnieć o dobrej praktyce higienicznej (GHP), zwłaszcza o używaniu czystych narzędzi i szybkim usuwaniu porażonych roślin. 19. Jakie są podstawowe wymagania wobec materiału siewnego? Podstawową zasadą jest używanie odmian przystosowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych, odznaczających się dużą odpornością na choroby grzybowe, bakteryjne i szkodniki oraz konkurencyjnych wobec chwastów. Powinny to być odmiany ustalone genetycznie, które ukształtowały się w ciągu wielu lat uprawy w danym gospodarstwie lub regionie. W gospodarstwie ekologicznym zabrania się uprawy roślin modyfikowanych genetycznie (GMO). Materiał siewny powinien być wytwarzany w danym regionie i musi pochodzić z gospodarstwa ekologicznego. Powinien być zaprawiany środkami dopuszczonymi dla rolnictwa ekologicznego (np. preparatami biodynamicznymi, nadmanganianem potasu, wyciągami ze skrzypu, rumianku, czosnku lub chrzanu). Gdy uzyskanie nasion określonej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe, można ją uprawiać tylko po uzyskaniu zgody jednostki certyfikującej (niezbędne jest przedstawienie pisemnego oświadczenia od dostawcy materiału siewnego, stwierdzającego, że uzyskanie danej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe). 20. Czy można przygotować materiał siewny we własnym zakresie? Tak, produkcja materiału siewnego przy zachowaniu zasad upraw ekologicznych jest nawet pożądana. 21. Czy można sprzedawać rośliny doniczkowe jako ekologiczne? Tak, rośliny doniczkowe — ozdobne lub zioła — można sprzedawać jako ekologiczne, jeśli: 75% materiałów użytych do sporządzenia podłoża (świeżej masy produktu finalnego) stanowią produkty ze źródeł ekologicznych; podłoże jest zbilansowane pod względem zawartości substancji odżywczych; materiał siewny pochodzi ze źródeł ekologicznych; 50% zapotrzebowania roślin na substancje odżywcze jest pokryte z podłoża. 22. Jak skomponować płodozmian pod osłonami? Skomponowanie płodozmianu dla szklarni lub tuneli foliowych może być trudne, z powodu ograniczonej liczby uprawianych gatunków. Pomidory, papryka i oberżyny pochodzą z rodziny psiankowatych, a ogórki, melony, dynie czy cukinie z rodziny dyniowatych. Rośliny z tej samej rodziny są szczególnie narażone na podobne choroby i szkodniki. Obecne standardy ekologiczne nie nakładają obowiązku stosowania płodozmianu w uprawach szklarniowych i w tunelach foliowych, z zaznaczeniem, iż potencjalne zagrożenia chorobami i szkodnikami mogą być kontrolowane przy użyciu dozwolonych w uprawach ekologicznych praktyk oraz materiałów. Stosowanie płodozmianu jest jednak rekomendowane (tab. 3). W szklarni lub tunelu foliowym można w jednym roku uprawiać pomidory, w drugim — ogórki, w kolejnym — paprykę, a wreszcie — sałatę. W tunelach foliowych można — w przerwach — uprawiać rośliny na naturalny zielony nawóz. Tabela 3. Przykład płodozmianu dla ekologicznej produkcji warzywniczej w tunelu foliowym 23. Czy można uprawiać ekologiczne rośliny inaczej niż w glebie? Uprawa ekologicznych warzyw i owoców poza glebą jest zabroniona na polach i pod osłonami. Wyjątkiem są rośliny ozdobne i zioła, dla których opracowano odrębne standardy. 24. Czy możliwe jest prowadzenie uprawy monokulturowej w ogrzewanych szklarniach? Tak, jeżeli wszystkie możliwe problemy będą kontrolowane przy zastosowaniu ekologicznych metod produkcji i dopuszczonych materiałów. 25. Jak zaspokoić zwiększone wymagania nawożenia w uprawach pod osłonami? Prawidłowe nawożenie obornikiem i używanie kompostu powinno pomóc rozwiązać problem zwiększonego zapotrzebowania na potas i mikroelementy. Azot powinien być dostarczany wraz z kompostem oraz z roślinami strączkowymi w płodozmianie. Jeśli nadal występują niedobory, można użyć dopuszczonych nawozów. 26. Czy można używać środków chemicznych do czyszczenia szkła, sprzętu oraz ścieżek technicznych pod osłonami? Tak, ale nie powinny one wchodzić w kontakt z glebą. Oznacza to na przykład, że preparaty chemiczne do czyszczenia szkła powinny być stosowane tylko na zewnątrz szklarni. Wnętrze szklarni powinno być czyszczone wodą lub parą wodną. Środki do czyszczenia pozostałych urządzeń powinny być neutralizowane poprzez płukanie wodą. Lista dozwolonych w ogrodnictwie ekologicznym czyszczących środków chemicznych jest w trakcie opracowywania. 27. Czy możliwe jest przestawienie istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej na ekologiczne metody produkcji? Tak, ale musi jednak nastąpić co najmniej 36-miesięczny okres od zastosowania ostatniego nieekologicznego środka produkcji do oznaczenia owoców z tych upraw jako ekologiczne. Najlepszą metodą na uzyskanie sadu zgodnego z wymaganiami wobec upraw metodami ekologicznymi jest zaprojektowanie go od nowa. 28. Jak długo zajmuje przestawienie sadu na produkcję ekologiczną? Jeśli zamierza się przestawić istniejący sad, to dopiero czwarte zbiory od rozpoczęcia okresu przestawiania będzie można oznaczyć jako ekologiczne. Dlatego zaleca się rozpoczęcie przestawiania przed zbiorami, aby po upływie 36 miesięcy nie czekać długo na produkty, które będzie można sprzedać jako ekologiczne. Jeśli planuje się założenie nowej plantacji, można sadzić ekologiczny materiał szkółkarski na certyfikowanym ekologicznym obszarze i wtedy najbliższe zbiory pochodzące z takiej plantacji mogą być sprzedawane jako ekologiczne. Wymagania określają, że certyfikowanie obszaru pod nową plantację wymaga dwuletniego monitorowanego okresu przestawiania, czyli najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a uzyskanymi zbiorami ekologicznymi przy zastosowaniu ekologicznego materiały szkółkarskiego wynosi 3 lata. 29. Czy jest możliwe przestawienie tylko części istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej? Prowadzenie tych samych upraw w sposób ekologiczny i nieekologiczny nazywa się produkcją równoległą. Musi ona odbywać się na wydzielonych częściach ziemi, aby obszary produkcji i składowania były odizolowane od tych, na których prowadzi się produkcję nieekologiczną. Dla upraw wieloletnich prowadzenie upraw równoleg-łych jest możliwe tylko, gdy istnieje co najmniej 5-letni plan przestawiania całej plantacji na ekologiczne metody produkcji, albo sposoby odizolowania części ekologicznej i nieekologicznej zostały zaakceptowane przez jednostkę certyfikującą. 30. Czy przy planowaniu nowej plantacji wymagane jest użycie ekologicznego materiału szkółkarskiego? Tak, ale przy braku danej odmiany możliwe jest użycie materiału ze źródeł nieekologicznych, po zaaprobowaniu przez jednostkę certyfikującą. 31. Jak utrzymać żyzność gleby w sadzie? Żyzność gleby powinna być utrzymywana przez użycie roślin bobowatych w darni oraz kompostu, który poprawia także strukturę gleby i retencję wody. Zaleca się także wykonywanie analizy chemicznej liści pod koniec kwitnienia, aby móc skorygować wykryte nieprawidłowości przed zawiązaniem się owoców. 32. Jak kontrolować choroby grzybowe w sadzie? Do ich kontroli przyczynia się użycie odpornych odmian i gatunków oraz higiena prowadzenia sadu (prawidłowe cięcie, które pozwala na dobrą cyrkulację powietrza oraz usuwanie chorych gałęzi i liści zaraz po opadnięciu — mogą służyć do kompostowania). Jeśli ekologiczne metody kontroli nie pomagają, dozwolone jest użycie środków zawierających sole miedzi (tab. 2). 33. Jak kontrolować szkodniki drzew? Zaleca się urozmaicenie środowiska naturalnego, na przykład przez zaprzestanie zwalczania dzikich roślin, które przyczyniają się do rozwoju owadów, pomagających w zwalczaniu szkodników. Można również rozwinąć populację sikorek poprzez zakładanie siedlisk (zakrzaczenia, budki) i dostarczanie im źródeł wody. 34. Jak przestawić plantację truskawek? Ekologiczne rozłogi truskawek mogą być sadzone po dwuletnim monitorowanym okresie przestawiania obszaru upraw. Wymagane jest użycie rozłogów z upraw ekologicznych. W płodozmianie truskawki mogą być uprawiane po sobie dwa razy, a następnie zaleca się czteroletni okres przerwy. 35. Czy można przechowywać produkty ekologiczne w miejscach, które są również użytkowane do przechowywania produktów nieekologicznych? Tak, można wykorzystywać chłodnie, magazyny czy przechowalnie, ale muszą być one oznaczone jako przeznaczone do przechowywania produktów ekologicznych. Sprzęt stosowany przy przechowywaniu, zarówno produktów ekologicznych, jak i nieekologicznych, musi być dokładnie czyszczony. W pomieszczeniach, w których przechowuje się żywność ekologiczną, zakazane jest używanie środków chemicznych, na przykład grzybobójczych. 36. Jakich opakowań należy używać przy sprzedaży produktów ekologicznych? Można używać tradycyjnych pudełek, siatek oraz papierowych lub polietylenowych torebek. Preferuje się jednak opakowania, które można poddać procesowi recyklingu. Opakowania wielokrotnego użytku mogą być przeznaczone tylko do lokalnej sprzedaży detalicznej. Muszą być wyściełane nowym papierem i wyraźnie oznaczone jako wielokrotnego użytku. Zabrania się używania takich opakowań w obrocie hurtowym produktami ekologicznymi. 37. Jak powinny być oznakowane produkty określane jako „żywność ekologiczna”? Produkty rolnictwa ekologicznego, określane potocznie jako żywność ekologiczna powinny mieć etykietę, na której znajdą się: nazwa i numer upoważnionej jednostki certyfikującej, której podlega producent; napis „Rolnictwo ekologiczne – system kontroli WE”; nazwa i adres producenta oraz — jeśli różny — właściciela lub sprzedawcy produktu, nazwa produktu i znak identyfikacyjny partii towaru. Po spełnieniu warunków zawartych w art. 10. rozporządzenia Rady (EWG) nr 2092/91 producent może zamieścić na produktach ekologicznych symbol (logo wspólnotowe — rysunek) oznaczający, że produkt został wyprodukowany metodami ekologicznymi. Konsultacja mgr inż. Piotr Senkus, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu Z Wojciechem Osadkowskim, prezesem zarządu Osadkowski SA rozmawia Artur Kowalczyk Zielone Pola, które firma Osadkowski SA organizuje dla swoich klientów to okazja, aby zaprezentować nową ofertę i porozmawiać o wyzwaniach stojących przed rolnikami. – Zielone Pola są istotnym wydarzeniem dla nas i dla rolników. Jest to czas na zaprezentowanie nowych rozwiązań takich jak ION BLUE, technologii, a także wiele nowych odmian rzepaku, zbóż – Impresja, Pegazzus. Co najważniejsze, rolnicy dzielą się z nami swoimi spostrzeżeniami, które pomagają dostosować naszą ofertę do ich potrzeb. To bardzo ważne informacje dla nas, ale i dla nich to okazja do wymiany doświadczeń z innymi uczestnikami czy poznania nowości rynkowych z naszej oferty. Także w tym roku nowa oferta, nowe technologie, nowe rozwiązania od firmy Osadkowski SA. – Mamy wiele nowości, unikalnych technologii, które są naszymi autorskimi pomysłami. Chciałbym zwrócić szczególną uwagę na nowość – IONBLUE, preparat fitosanitarny zawierający w swoim składzie miedź oraz siarkę w nowoczesnej formulacji umożliwiającej bezpieczne stosowanie i efektywne działanie. W zakresie pełnych technologii stawiamy na unikatową technologię ochrony fungicydowej zbóż. Zboża Zdrowy Łan Premium, opartej na 7 różnych i niepowtarzających się substancjach czynnych, uzupełniających się mechanizmami, mobilnością i szybkością działania w celu utrzymania najwyższej zdrowotności roślin. To prawdziwy technologiczny fenomen. Ten rok obfituje w wiele nowych odmian. W zbożach hitem będzie pszenica z polskiej hodowli – Impresja, o bardzo wysokiej zimotrwałości, wysokiej tolerancji na choroby przy doskonałej jakości plonu i stabilnym plonowaniu. Ofertę nasion rzepaku uzupełniliśmy o odmianę kiłotolerancyjną RGT PEGAZZUS F1, a także charakteryzującą się najwyższym potencjałem plonowania odmianę DK EXPOSE F1. Jednak chciałbym zwrócić szczególną uwagę na produkty oparte na bakteriach. Już od lat rozwijamy ofertę preparatów mikrobiologicznych, dlatego razem z naszym partnerem firmą AgroBiotics wprowadziliśmy na rynek nowe produkty Arcton WG i BioRace SL, Wprowadzając te produkty firmy Agro Biotics chcemy nie tylko włączyć się w nurt produktów biologicznych, ale także realnie go kreować. Proszę opowiedzieć o tym segmencie, gdyż jest coraz bardziej zauważalny. Zobacz także – Badania naukowe w obszarze wykorzystania bakterii promujących rozwój roślin uprawnych w ostatnich latach były prowadzone z dużą intensywnością w wielu ośrodkach naukowych na świecie i w Polsce. To powoduje, że preparaty mikrobiologiczne pod kątem funkcjonalności, jakości, skuteczności działania stają się bardzo ważną strategią w budowaniu naturalnej odporności, zdrowotności roślin i wysokiego plonu. Razem z firmą AgroBiotics rozwijamy ofertę i wprowadzamy na rynek takie produkty jak Arcton WG i BioRace SL odpowiadając na oczekiwania rolników. Czy produkty z segmentu są już dostępne w firmie Osadkowski? – Oczywiście. Firma Osadkowski od lat jest w czołówce firm innowacyjnych, oferujących najnowsze rozwiązania odpowiadające na potrzeby polskiego rolnika. Produkty mikrobiologiczne mieliśmy już wcześniej w ofercie, a opinie klientów oraz zmieniające się tendencje dały nam impuls do silnego rozwoju w tym kierunku. Inwestycja w ten segment razem z wiarygodnymi i solidnymi partnerami takimi jak AgroBiotics, to kolejny krok w rozwoju firmy oraz wpływ na rozwój tego rynku. Pośrednio rozwój oferty jest też przygotowaniem do zapowiedzi związanych z wprowadzeniem i realizacją zasad określonych w Zielonym Ładzie. W ten sposób dotarł pan do Zielonego Ładu. Firma Osadkowski jest już do niego przygotowana? – Zielony Ład i zmiany z nim związane obserwujemy od paru lat. Jako dostawca sprawdzonych i nowoczesnych rozwiązań przygotowywaliśmy ofertę spełniającą wymogi. Szczególnie po rozmowach z rolnikami, którzy oczekiwali od nas propozycji właśnie związanych z wymogami stawianymi przez Zielony Ład. Na razie trudno jest go ocenić, bo nie wiemy jak będzie to rzeczywiście wyglądało w praktyce. Obecna sytuacja międzynarodowa na pewno zmusza do przemyślenia sposobu wprowadzenia zmian, jakie idą z Zielonym Ładem. Już widzimy silną presję na wzrost cen żywności, a proponowane zmiany mogą ją zwielokrotnić. Dlatego sądzę, że plan wprowadzania Zielonego Ładu chyba należy mocno przemyśleć. Czy to jest dobry czas i miejsce na jego realizację? Czy powinien obejmować działania skutkujące presją na wzrost cen płodów rolnych? Ale bakterie to dobry pomysł także na Zielony Ład? – Tutaj możemy mówić o dywersyfikacji naszej oferty. Zielony Ład jako projekt wypromował kierunki nowych rozwiązań wśród rolników, ale szybko się okazało, że nawet bez niego bakterie stanowią ciekawe i dobre uzupełnienie dotychczasowych technologii. Obecnie trudno jednoznacznie wskazać czy stosowanie bakterii może w pełni zastąpić aplikację syntetycznych środków ochrony roślin. W przypadku fungicydów i insektycydów jest to bardziej realne, ale trudne do wyobrażenia przy obecnej intensywności produkcji rolnej. Jedno jest pewne, zarówno chemiczne środki ochrony roślin, jak i preparaty mikrobiologiczne mają swoje mocne i słabe strony. Proszę o jeden przykład. – Skupimy się raczej na mocnych stronach, doskonałym przykładem wykorzystującym pełen potencjał bakterii jest Arcton WG. Produkt, który w swoim składzie zawiera bakterie z Antarktyki. Regionu o skrajnie niskich temperaturach i wysokim promieniowaniu UV. Wykorzystujemy te cechy w rekomendacji stosowania tego produktu w zbożach. Możliwość zabiegu wczesną wiosną – bez konieczności obaw o wahania temperatur po aplikacji, które mogą mieć wpływ na jego działanie. W przypadku środków ochrony roślin nie jest to takie oczywiste. Substancje czynne mają określone minimum, optimum i maksimum temperaturowe, w którym działają. Dodatkowa aplikacji środka ochrony roślin w połączeniu ze spadkami temperatur poniżej 0°C może być czynnikiem stresowym dla rośliny uprawnej. Natomiast tolerancja szczepów na wysokie promieniowanie UV umożliwia rekomendację tego produktu w fazie kłoszenia zbóż i późniejszych. Co możecie zaproponować, aby zaoszczędzić azot w czasach tak wysokich kosztów nawożenia? – Trudno jest dać uniwersalne zalecenie bądź jakieś wytyczne pasujące wszędzie, które będą w każdym miejscu dobrze się sprawdzać albo uzgodnić program do zastosowania gdziekolwiek. To jest zadanie dla naszego przedstawiciela i doradcy agrotechnicznego we współpracy z rolnikiem. Toteż ja patrzę na azot szerzej. Tutaj wektor skierowałbym na dbanie o glebę, jej utrzymanie w odpowiedniej kulturze np. przez wapnowanie oraz stosowanie dodatków poprawiających jej parametry. I w tym wypadku też mamy dla rolników kilka propozycji, na przykład Humicalc który reguluje pH gleby, pozwala roślinom lepiej wykorzystać makroskładniki dostarczane w nawozach mineralnych i organicznych oraz stwarza dobre warunki do rozwoju mikroorganizmów odpowiadających za rozkład materii organicznej oraz budowę struktury gruzełkowatej. Sam produkt również wprowadza mikroorganizmy, które wiążą azot atmosferyczny, a to na pewno pozwoli na lepsze zaopatrzenie roślin w ten składnik. Dotąd problemy na polu były zasypywane coraz większymi dawkami azotu. A jest alternatywna droga, czyli poprawa kondycji gleby. Wtedy nawet mniejsza ilość azotu zrobi rolnikowi dobrą pracę. Polecamy taki kierunek. To właściwa droga w obecnej, niepewnej sytuacji dostępności i kosztów nawozów w nadchodzącym czasie. Wielu rolników jednak postanowiło w tym roku zaoszczędzić i zmniejszyć dawki nawozów, w tym azotowych. – Dynamiczna sytuacja cen nawozów na pewno nie ułatwia podejmowania słusznych decyzji i trudno jest generalizować. Trzeba na to spojrzeć z szerszej perspektywy. Rosnące ceny płodów rolnych przy wyższych kosztach produkcji pozwalają rolnikom na utrzymanie a czasami zwiększenie zysku z hektara. Sądzę, że rolnicy powinni zwrócić uwagę na relatywny koszt udziału ceny np. chemii dobrej jakości albo stymulatorów rozwoju czy odżywek w plonie, który jest teraz zdecydowanie mniejszy. Stosowanie bogatych technologii przekłada się na lepsze plonowanie i teraz ma większy sens ekonomiczny niż rok czy dwa lata temu. Zminimalizowanie nakładów intuicyjnie w trudnych czasach wydaje się dobre, ale z drugiej strony, rolnicy często dochodzą do wniosku, że jedyną drogą ucieczki jest ucieczka do przodu. Rozumiem, że duże nakłady na produkcję na hektar niosą za sobą ryzyko, bo jeśli cena płodów rolnych poważnie się zmniejszy, to można mieć nawet długi. Zdaję sobie sprawę, że kiedy wydatki na środki produkcji są dwa razy większe, to chciałoby się to ograniczyć. To nie jest właściwa droga. To trochę tak jakbyśmy oszczędzali na dobrym pracowniku. W czasach wojny na Ukrainie słonecznik wchodzi na nasze pola? – Rzeczywiście, dostrzegam zwiększające się zainteresowanie rolników słonecznikiem. Jednak nie jest to ciągle uprawa głównego nurtu. Widzimy, że rolnicy zauważyli słonecznik, ale jeszcze dużo brakuje, aby stanął obok np. rzepaku. To chyba trochę musi potrwać. Być może w obecnej sytuacji rozwiązaniem jest rolnictwo ekologiczne, hybrydowe? – Należy chyba stworzyć przepisy, które ułatwiałyby uprawy ekologiczne rolnikom. Byłoby to wskazane. Jak na razie są raczej bariery. A im mniej regulacji, tym byłoby lepiej dla rolników, bo różne preparaty, choćby z naszej oferty, można stosować właśnie w gospodarstwach ekologicznych. Wydaje się, iż odnalezienie złotego środka byłoby najlepsze. Rozdzielenie gospodarstw na tradycyjne i ekologiczne nie jest chyba najlepszym pomysłem. Można przecież zredukować chemiczne substancje. Ale trzeba to robić z głową i z wykorzystaniem dobrych produktów, choćby takich jak proponowane przez nas. Dziękuję za rozmowę. Home Artykuły Baza wiedzy Wielkopąkowiec porzeczkowy i roztocz truskawkowiec – już wkrótce pod kontrolą netak 14 maj 2013 Zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 834/2007 w ekologicznej produkcji roślinnej żyzność i aktywność biologiczna gleby utrzymywana jest poprzez stosowanie płodozmianu z udziałem roślin motylkowatych oraz maksymalne wykorzystanie nawozów naturalnych i organicznych powstających w gospodarstwie. W przypadku, kiedy zabiegi te nie zapewniają osiągnięcia lub poprawy żyzności gleby dozwolone jest stosowanie nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zawartych w zamkniętym wykazie dopuszczonych do obrotu, zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie członkowskim. W rolnictwie ekologicznym dopuszczone jest stosowanie nawozów mineralnych niepochodzących z syntezy chemicznej o niskim stopniu rozpuszczalności i koncentracji składnika pokarmowego. Nie zezwala się na stosowanie mineralnych nawozów azotowych. Są to wytyczne IUNG-PIB w Puławach, który jest jednostką organizacyjną oceniającą i potwierdzającą zgodność w zakresie wymagań określonych w przepisach rolnictwa ekologicznego dla nawozów i środków poprawiających właściwości gleby do produkcji nawożenia w rolnictwie ekologicznym jest utrzymanie lub podwyższenie żyzności i biologicznej aktywności gleby oraz stworzenie optymalnych warunków rozwoju roślin. Podstawowymi nawozami w gospodarstwie ekologicznym są: obornik, kompost, gnojówka i woda gnojowa oraz nawozy zielone. W rejonach górskich dopuszcza się stosowanie gnojowicy, pod kontrolą doradcy. Można stosować także nawozy uzupełniające takie jak: nawozy mineralne – mielone skały: bazalt, bentonit, gips, kizeryt, dolomit, wapno magnezowe, wapno węglanowe, kreda nawozowa (pojezierna, łąkowa, margiel), boraks; nawozy potasowe: kainit, kalimagnezja, siarczan potasu, skały fosforytowe (mączki), popiół drzewny, nawozy organiczne – mączka z kości, krwi, rogów, pierza, skorupy jaj, mączka rybna, odpady z własnego gospodarstwa, makuchy, kora drzewna i trociny oraz muł i osady z naturalnych zbiorników wodnych, torf w ilości do 20% w podłożach do produkcji rozsad. W tej sytuacji wydarzeniem wielkiej wagi jest dopuszczenie przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach do stosowania w rolnictwie ekologicznym pierwszego doglebowego nawozu azotowego. Umożliwienie zastosowania nawozu azotowego wpłynie na podniesienie i poprawę jakości i ilości płodów rolnych, bez uszczerbku dla ekologicznych walorów płodów rolnych. Brak możliwości efektywnego nawożenia sprawiał producentom wiele problemów. To nowe, innowacyjne rozwiązanie, które dostępne jest dla producentów od tego sezonu na pewno zmieni technologię nawożenia upraw 12,5 N jest to pierwszy nawóz azotowy dopuszczony w Polsce do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Dużą zaletą produktu jest jego wielofunkcyjne działanie. Zaopatruje rośliny w azot, pełni funkcję użyźniacza glebowego i ukorzeniacza roślin. Zawarte w nawozie organiczne formy azotu (12,5%) i węgla (40%) są stopniowo i całkowicie uwalniane do gleby, a następnie w ciągu sezonu wegetacyjnego efektywnie pobierane przez rośliny i mikroorganizmy glebowe. Nawóz poprawia fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości gleby. Dzięki dużej zawartości materii organicznej nawóz ten istotnie zwiększa dostępność wody i składników mineralnych w glebie dla roślin, poprawia żyzność i życie biologiczne gleby, a także przeciwdziała przenawożeniu roślin i zanieczyszczeniu środowiska glebowego nadmiarem azotu. Wzbogaca glebę w substancję organiczną, dlatego jest polecany do stosowania szczególnie na glebach ubogich w próchnicę. Co ważne, jednorazowe zastosowanie nawozu zaspokaja całkowite zapotrzebowanie roślin uprawnych na azot. 5% całkowitego azotu stanowi rozpuszczalny w wodzie azot organiczny, który występuje w formie aminokwasów. Związki te wpływają stymulująco na rozwój systemu korzeniowego roślin, poprawiając ich ukorzenianie. Stała zawartość tego parametru w nawozie jest bardzo trudna do uzyskania w warunkach się na polskim rynku nawozu azotowego dopuszczonego do stosowania w uprawach ekologicznych spowoduje przełom w technologii nawożenia tych Biały Powiązane artykuły WARTO PRZECZYTAĆOchrona i nawożenieSadownicy polują Sadownicy polują: Polscy myśliwi padają ofiarą agresji? Taka teza pojawia się w artykule pt. „O agresji wobec myśliwych” autorstwa prof. dr hab. Dariusza... Sadownicy polują: Czy godzi się zabijać zwierzęta dla trofeów? Stosunek większości Polaków do zabijania dzikich zwierząt przez myśliwych jest taki, że działanie to... Sadownicy polują: Jak przebiega zgłaszanie i szacowanie szkód łowieckich w sadach? Braki pożywienia w okresie wiosennym skłaniają dzikie zwierzęta do opuszczania lasów i... Najnowsze artykuły Rolnictwo ekologiczne jest najbardziej prośrodowiskową metodą produkcji rolnej, jest to obszar bardzo ważny, ale wymaga on ciągłych zmian w celu zwiększenia udziału tego sektora produkcji. Można śmiało podkreślić, że rolnictwo ekologiczne staje się trendem światowym. Wyraźnie zaznaczyła to Komisja Europejska zarówno w strategii na rzecz bioróżnorodności, jak i strategii Farm to Fork gdzie postawiony został cel osiągnięcia 25% do 2030 roku upraw w Unii Europejskiej w systemie rolnictwa ekologicznego. Jest to bardzo ambitny cel. Bardzo często podkreśla się dwoistą naturę systemu rolnictwa ekologicznego. Jest to przede wszystkim system wpływający pozytywnie na środowisko naturalne, co z kolei przyczynia się do osiągania szeroko rozumianych korzyści rolnośrodowiskowych. Z drugiej jednak strony rolnictwo ekologiczne jest odpowiedzią na zmieniającą się strukturę popytu na rynku i rosnącą świadomość konsumentów. Po wielkiej fascynacji świata produkcją żywności w warunkach przemysłowych - konsument coraz częściej stwierdza, że tylko żywność powstała w warunkach jak najbardziej zbliżonych do naturalnych spełni jego oczekiwania. W ramach największych w historii Unii Europejskiej konsultacji społecznych przeprowadzonych w celu ukierunkowania zmian prawodawstwa dotyczącego produkcji ekologicznej konsumenci wyraźnie wskazali, że gotowi są płacić wyższe ceny za produkty wytworzone z poszanowaniem środowiska naturalnego oraz dobrostanu zwierząt. Rosnące zainteresowanie konsumentów to większe możliwości sprzedaży produktów ekologicznych. Popyt na produkty ekologiczne w UE przewyższa podaż, co wraz ze specyfiką produkcji ekologicznej powoduje potrzebę importu części produktów spoza UE. Wynika to z uwarunkowań geograficznych i klimatycznych (kawa, kakao, ryż, owoce) – przepisy UE określają warunki importu. Ważnym zaznaczenia są także zapisy w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848, w związku z którymi będzie wygaszany system importu produktów ekologicznych z państw trzecich oparty o zasadę równoważności, co dodatkowo zwiększy popyt na surowce ekologiczne na rynku wewnętrznym. W 2019 r. działalność w zakresie rolnictwa ekologicznego prowadziło 20 146 podmiotów, w tym 18 656 rolników ekologicznych gospodarujących na powierzchni 505,7 tys. ha. Największą powierzchnię ekologicznych użytków rolnych zajmowały uprawy zbóż. Na drugim miejscu znajdowały się trwałe użytki zielone. W 2019 r. w obszarze produkcji zwierzęcej znacząco zwiększyła się produkcja jaj i ryb oraz wzrosło pogłowie zwierząt, szczególnie drobiu. Ponadto znacząco wzrosła liczba podmiotów przygotowujących produkty ekologiczne. Ich liczba w 2019 roku wyniosła 967. Każda jednostka certyfikująca produkcję ekologiczną udostępnia w Internecie informację o kontrolowanych przez siebie producentach ekologicznych. Obecnie kontrolę producentów ekologicznych przeprowadza 13 upoważnionych jednostek certyfikujących. Dane o producentach udostępnia także Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Kontakt: Departament Rolnictwa Ekologicznego i Jakości Żywności Wydział Rolnictwa Ekologicznego Tel. (22) 623 18 16, 623 14 98 e-mail: @

nawozy dozwolone w rolnictwie ekologicznym